Υπεύθυνοι έργου: Αγγελική Λ. Γιαννετοπούλου, Λιουντμίλα Χ. Κιρπότιν
Ερευνητές: Βαγγέλης Βασιλείου, Αγγελική Γιαννετοπούλου, Μαρία Γιαννουλάκη, Όλγα Ιωάννοβιτς, Γιώργος Καλομοίρης, Ευδοκία Καρδαμίτση, Λιουντμίλα Κιρπότιν, Σπυριδούλα Λάζαρη, Ειρήνη Λαμπίρη, Ειρήνη Λεβαντή, Αθανασία Μανέτα, Μαρία Μαυρουδή, Παρή Μεράβογλου, Μαρία Παπαντωνίου, Βαρβάρα Ρούσσου, Στέλλα Σαντζακλή, Γιούλη Σκουρογιάννη, Άννα Σταμάτη, Λουίζα Φωκά.

Το Τεστ Μεταφωνολογικής Ανάπτυξης και Αναγνωστικής Ετοιμότητας- ΜέταΦΩΝ στηρίχθηκε στα αποτελέσματα της έρευνας με τίτλο : «Από τον προφορικό στο γραπτό λόγο- έρευνα για την ανάπτυξη της φωνολογικής ετοιμότητας» που σχεδιάστηκε και υλοποιήθηκε από την Επιτροπή Έρευνας του Πανελληνίου Συλλόγου Λογοπεδικών με στόχους:

α) την κατασκευή αναπτυξιακής κλίμακας μεταφωνολογικών δεξιοτήτων μέσω αναπτυξιακού προφίλ φωνολογικής επίγνωσης κατά την προσχολική ηλικία (3;10-6;6 ετών)

β) τη δημιουργία ενός διαβαθμισμένου προγράμματος δραστηριοτήτων νηπιακής και πρώτης σχολικής ηλικίας, για τη διευκόλυνση στην κατάκτηση της ανάγνωσης και της γραφής.

γ) το σχεδιασμό ανιχνευτικής δοκιμασίας για την αξιολόγηση της αναγνωστικής ετοιμότητας ως προς τη φωνολογική επίγνωση (5;0-7;0 ετών)

Προϊόν αυτής της ερευνητικής εργασίας είναι το ΜέταΦΩΝ τεστ. Συνιστάται σε δύο διακριτά μέρη για τη συγκρότηση των οποίων έγιναν ξεχωριστές μετρήσεις σε αντιπροσωπευτικό δείγμα πληθυσμού και οι αντίστοιχες ψυχομετρικές αναλύσεις.

Το ένα έχει διαγνωστικό χαρακτήρα και απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας 3;10-6;6 ετών. Συνιστάται στην πλήρη χορήγηση των 37 κριτηρίων αξιολόγησης του ΜέταΦΩΝ τεστ, και στο εξής θα αναφέρεται ως «Αναπτυξιακό». Η αναλυτική αξιολόγηση που πραγματοποιείται προσφέρει πληροφορίες για τις βασικές αρχές σχεδιασμού ενός προγράμματος αντιμετώπισης με στόχο την ενίσχυση δεξιοτήτων φωνολογικής επίγνωσης.

Το άλλο έχει ανιχνευτικό χαρακτήρα. Στοχεύει στον εντοπισμό παιδιών που βρίσκονται σε υψηλό κίνδυνο για να εκδηλώσουν ειδικές μαθησιακές δυσκολίες στην ανάγνωση και στη γραφή. Η χρήση αυτή συνιστά τη βραχεία μορφή του ΜέταΦΩΝ τεστ, με τη χορήγηση 15 κριτηρίων αξιολόγησης. Τα ψυχομετρικά χαρακτηριστικά το καθιστούν αυτόνομο τεστ Ανίχνευσης Αναγνωστικής Ετοιμότητας ως προς τη Φωνολογική Επίγνωση, Απευθύνεται σε παιδιά 5;7-7;0 ετών και στο εξής θα αναφέρεται ως «Ανιχνευτικό».

Τα κριτήρια αξιολόγησης που περιλαμβάνονται στο ΜέταΦΩΝ τεστ ομαδοποιούνται σε τρεις κλίμακες: Ρίμα, Συλλαβή και Φώνημα.

Στο Αναπτυξιακό ΜέταΦΩΝ τεστ, από την επεξεργασία των αποτελεσμάτων της επίδοσης κατά την πλήρη χορήγηση εξάγονται η αναπτυξιακή ηλικία και πέντε διαγνωστικές κατηγορίες για κάθε μια από τις τρεις κλίμακες και για το Γενικό Δείκτη Φωνολογικής Επίγνωσης, με τη μορφή συνοπτικού διαγράμματος. Παρέχεται επίσης, η δυνατότητα σχεδιασμού αναλυτικού ενδοατομικού διαγράμματος επίδοσης του παιδιού πάνω σε σταθμισμένο προφίλ μεταφωνολογικής ανάπτυξης ανά ηλικιακή ομάδα.

Στο Ανιχνευτικό ΜέταΦΩΝ τεστ, από την επεξεργασία των αποτελεσμάτων της επίδοσης κατά τη βραχεία χορήγηση εξάγεται κατηγοριοποιημένη εκτίμηση της Αναγνωστικής Ετοιμότητας σε επίπεδο πρώιμης ανίχνευσης στη βαθμίδα του νηπιαγωγείου και δυνατότητα έγκαιρης παρέμβασης για τα παιδιά της Α’ Δημοτικού. Στο πλαίσιο διαχείρισης του περιστατικού προτείνεται παραπομπή για περεταίρω αξιολόγηση ή μη παραπομπή. Για τις οριακά επαρκείς επιδόσεις υπάρχει η δυνατότητα επαναχορήγησης μετά την παρέλευση τριμήνου.

Η πρωτοπορία του εργαλείου οφείλεται στη διεξοδική ανάλυση των πτυχών της φωνολογικής επίγνωσης, αλλά και στην λειτουργική εξαγωγή συμπερασμάτων σχετικά με το αναπτυξιακό προφίλ του παιδιού για σκοπούς που εξυπηρετούν το σχεδιασμό της παρέμβασης. Στην πρωτοτυπία του εργαλείου, συγκαταλέγεται επίσης, ή στάθμιση της βραχείας χορήγησης, η οποία έγινε πανελλαδικά και με ξεχωριστή μέτρηση. Το Ανιχνευτικό ΜέταΦΩΝ τεστ, χωρίς να εξάγει διάγνωση, αλλά με τον απλό προκριματικό εντοπισμό Αναγνωστικής Ετοιμότητας προσφέρει την απαιτούμενη ασφάλεια στο νηπιαγωγό ή στο δάσκαλο να εντοπίσει πιθανές δυσκολίες και να διευκολύνει έτσι την παραπομπή του παιδιού για περαιτέρω εξειδικευμένη αξιολόγηση.

Ιατρικές Εκδόσεις Κωνσταντάρας